01. Μελέτη

Το πρώτο βήμα πριν αρχίσουμε να σχεδιάζουμε είναι να καθορίσουμε μαζί με τον ιδιοκτήτη τους χώρους και τις χρήσεις τους.

Για τον σχεδιασμό ενός περιβάλλοντα χώρου, προϋπόθεση αποτελεί η ορθή μέτρηση και αποτύπωση του χώρου μελέτης με γεωδαιτικό σταθμό. Καταγράφει τα στοιχεία που βρίσκονται στον χώρο και κατά επέκταση και στην ευρύτερη περιοχή.   

Έπειτα προσδιορίζουμε τις χρήσεις του χώρου βάση των δεδομένων που έχουμε καταγράψει. Τέτοια στοιχεία αποτελούν τα υπάρχοντα δεδομένα, τα στοιχεία που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή μελέτης, τις επιθυμίες του ιδιοκτήτη καθώς και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Οι καιρικές συνθήκες καθώς και το χώμα, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο. Παράγοντες που είναι εξίσου σημαντικοί στο πως θα καθορίσουμε την μελέτη μας.

Στη συνέχεια προσδιορίζουμε τις χρήσεις του χώρου που μελετάμε καθώς και τους τρόπους σύνδεσης μεταξύ τους. Ως χρήσεις του χώρου εννοούμε όλες τις λειτουργικές ενότητες που έχουν σχέση με τη διαμόρφωση του τοπίου όπως το καθιστικό, το υγρό στοιχείο, χώροι περιπάτου, χώροι πρασίνου κλπ.

Οι τρόποι σύνδεσης μεταξύ των χώρων χρήσης αποτελούν καίριο θέμα τόσο για πρακτικούς λόγους όσο και από άποψη δημιουργίας μιας αίσθησης κίνησης στο έδαφος. Έτσι για να δημιουργήσουμε κατευθύνσεις στον περιβάλλοντα χώρο χρησιμοποιούμε διαδρόμους. Αυτοί ενώνουν τις διάφορες χρήσεις μεταξύ τους, οριοθετούν πορείες και προσδιορίζουν οπτικούς άξονες.

Ένα σημαντικό κομμάτι πριν κλείσουμε την μελέτη αποτελεί η φύτευση. Καθορίζουμε τους χώρους και τα σημεία όπου θα φυτέψουμε καθώς καταγράφουμε και τα υπάρχοντα φυτά. Προσδιορίζουμε τι είδους φυτά απαιτούνται από θέμα ανθεκτικότητας, αντοχής αλλά και από θέμα σκιάς – ήλιου. Επίσης, καταγράφουμε τα σημεία που θέλουμε απομόνωση και άλλα στα οποία δεν θέλουμε να καλύψουμε την θέα, όπως επίσης και στους χώρους όπου δεν θα φυτευτούν αλλά ούτε θα πλακοστρωθούν τοποθετούμε χλοοτάπητα εφόσον μπορεί να ευδοκιμήσει.

02. Σχεδιασμός χώρο

Ο κήπος πρέπει από τον αρχικό σχεδιασμό του σπιτιού να αποτελεί μέρος του σχεδίου. Καθώς δεν απαιτείται μόνο να εναρμονίζεται με το περιβάλλοντα χώρο, αλλά να αποτελεί μια μικρογραφία της γενικότερης εικόνας του τοπίου. Ο περιβάλλοντας χώρος είναι αυτός που θα μας καθοδηγήσει στο πώς να εξισορροπήσουμε καλύτερα το σπίτι μας μέσα στο οικόπεδο, όπου με την σειρά του τα επίπεδα που θα διαμορφωθούν καθώς και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν θα αποτελέσουν τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο σπίτι και τον κήπο.

Στον αρχικό σχεδιασμό ενός περιβάλλοντα χώρου λαμβάνουμε υπόψη μας τον χώρο όπου θα γίνει η μελέτη ώστε να δημιουργήσουμε ένα εδαφικό μοτίβο και ακολούθως προβαίνουμε στην ταξινόμηση των χώρων χρήσης του. Ο κήπος πρέπει να απαρτίζεται από σχήματα. Εδαφικό σχήμα ή μοτίβο, σχήματα νερού, δέντρων, φύλλων ακόμα και ανθέων. Αν παρατηρήσει κανείς την κάτοψη ενός κήπου, βλέπει ότι μοιάζει με μια ακολουθία σχημάτων, που αποτελούν τον χλοοτάπητα, τη φύτευση, το υγρό στοιχείο κ.α. Το σχήμα είναι το πιο σημαντικό, καθώς συσχετίζεται με το μοτίβο του περιβάλλοντα χώρου.


Με περισσότερη λεπτομέρεια προσδιορίζουμε τις λειτουργικές ενότητες, τους διαδρόμους και τους χώρους φύτευσης. Επιπλέον καθορίζουμε τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, όπως υλικά επίστρωσης διαδρόμων, επενδύσεις τοιχίων, υλικά επίστρωσης καθιστικών κ.α. Τέλος, μπορούμε να προσθέσουμε στον περιβάλλοντα χώρο όπου διαμορφώνουμε και στοιχεία από την περιοχή, όπως είναι η πέτρα. Ακόμα και υλικά τα οποία έχουν απομείνει από την οικοδομή θα μπορούσαν κάλλιστα να διακοσμήσουν τον κήπο όπως τούβλα, σχιστόλιθος, τσιμεντόπλακες κ.α.

03. Διαμορφώσεις

Η διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου αποτελεί συνήθως το τελευταίο στάδιο των εργασιών.

Για την ανάπλαση και διαμόρφωση του τοπίου απαιτούνται μικρές ή μεγάλες επεμβάσεις σε αυτό με κατασκευές. Σκάλες, γέφυρες, διάδρομοι, φράκτες, παγκάκια, πέργκολες, μονοπάτια, καθιστικά, στοιχεία νερού είναι μερικές από τις κατασκευές. Για την σύνθεση όλων αυτών των στοιχείων δεν χρειάζεται μόνο η συνθετική λειτουργία αλλά και η αισθητική αρτιότητα των στοιχείων που θα χρησιμοποιηθούν σε ένα τοπίο.

Διάδρομοι – Μονοπάτια

Οι διάδρομοι εξυπηρετούν την διακίνηση των πεζών μέσα στον κήπο. Οι διαστάσεις τους εξαρτώνται από το πόσος κόσμος θα περάσει. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή τους απαιτούν τον μεγαλύτερο κόπο και χρόνο, δεδομένου ότι καθορίζουν την αρχιτεκτονική ρυθμολογία και μορφολογία του χώρου και δευτερευόντως την λειτουργία και την σύνδεση των χώρων μεταξύ τους.

Οι διάδρομοι και τα μονοπάτια αποτελούν το κυρίαρχο αισθητικό στοιχείο σε έναν κήπο δίνοντας τις κατευθύνσεις προς όλους τους χώρους χρήσεις.


Υδάτινα στοιχεία

Το νερό προσφέρει φως και ζωή ακόμα και στους πιο περιορισμένους χώρους. Η δροσερή οπτική εικόνα, ο ήχος από έναν μικρό καταρράκτη μέχρι και τα λουλούδια που μπορεί να καθρεπτίζονται μέσα σε αυτό, σχηματίζουν μια μικρογραφία όασης στο χώρο του κήπου. Η χρήση μιας μικρής με καταρράκτη και σιντριβάνι είναι κάτι το οποίο μπορούν να το απολαύσουν όλες οι ηλικίες.

Μπορεί να ενσωματωθεί σε οποιοδήποτε δομικό στοιχείο, ακόμα και αν η επιφάνεια στο έδαφος είναι πολύ περιορισμένη. Όσο πιο απλή είναι η χρήση του νερού σε ένα μικρό χώρο, τόσο καλύτερη εικόνα δίνει.

Στοιχείο νερού αποτελούν και οι πισίνες. Το σχέδιο και η αρχιτεκτονική μορφή της πισίνας πρέπει να εναρμονίζονται με την μορφολογία του υπάρχοντος χώρου.


Καθιστικά

Τα στοιχεία τα οποία απαρτίζουν έναν κήπο εξαρτώνται από τον τρόπο χρήσης του, καθώς και από το μέγεθος του κήπου για το οποίο προορίζεται. Οι καθιστικοί χώροι μπορεί να είναι καλυμμένοι με πέργκολες ή τελείως ανοικτοί.